امروز قصد داریم با نان یوخا که نان سنتی مردم قزوین است و طرز تهیه آن آشنا شویم. مردم هر شهر و هر منطقه‌ای غذاها، شیرینی‌ها و نان‌های محلی مخصوصی برای خود دارند. گاهی خوب است برای تنوع برنامة غذایی به سراغ نان‌های محلی مناطق دیگر برویم که به روش سنتی روی ساج طبخ می‌شوند و بسیار سالم‌اند. برای آشنایی با این نان محلی تا انتهای این مقاله با سراچین همراه باشید.
درباره نان یوخا
معروف‌ترین و سنتی‌ترین نان قزوین، نان یوخا است. این نان در گروه نان‌های شیرین و بسیار نازک است. احتمالا با این توصیف به یاد کاک معروف کرمانشاه می‌افتید. بله درست است. یوخا از این جهت به کاک شباهت دارد. تفاوت آن در این است که شیرینی کاک از پودر قندی تأمین می‌شود که بعد از پخت روی آن می‌پاشند و قابل مشاهده است. اما شیرینی در نان یوخا از شکری تأمین می‌شود که مخلوط در خمیر نان مخلوط است.
وسایل و مواد لازم برای تهیه نان مجلی قزوین
برای تهیه این نان سنتی به یک ساج گازی نیاز داریم. ساج وسیله‌ای فلزی و خمیده است که میتوان انواع نان‌های نازک سنتی از جمله نان یوخا را روی آن طبخ کرد. همچنین به چوب مخصوص نیاز است که درواقع یک وردنة باریک محسوب می‌شود. این چوب که در گویش محلی اخلو نام دارد، بلندتر از وردنه‌های معمول و قطر آن بسیار کم‌تر است.
مواد لازم برای تهیه نان یوخا:
- آرد: 5 پیمانه
- روغن جامد: 3 قاشق غذاخوری
- شکر: 3 پیمانه
- مایه خمیر و آب: به مقدار لازم
طرز تهیه نان یوخا در منزل
برای تهیة این نان قزوین می‌توانید ساج گازی را تهیه کنید و این نان سالم را با بهداشت کامل در منزل بپزید. این گام‌ها را در طرز تهیه نان یوخا در منزل انجام دهید:
- ابتدا آرد، شکر را با هم مخلوط کنید.
- پودر خمیرمایه را در آب حل کنید و اضافه کنید.
- روغن را به مخلوط بیفزایید.
- در این مرحله از طرز تهیه این نان در منزل اگر خمیر نیاز به آب بیشتر دارد، به آن اضافه کنید و خوب مخلوط کنید تا خمیر یکدست شود.
- خمیر را در یک ظرف بزرگ که دو یا سه برابر آن باشد قرار دهید تا جای کافی برای حجیم شدن داشته باشد.
- روی خمیر را بپوشانید و ده ساعت آن را استراحت دهید.
- پس از استراحت و حجیم شدن خمیر آن را دوباره کمی ورز دهید.
- خمیر را به چانه‌های مساوی تقریبا به اندازه یک نارنگی تقسیم کنید.
- روی سطح تمیزی را که برای باز کردن خمیر در نظر گرفته‌اید آرد پاشی کنید.
- ساج گازی را روشن کنید و اجازه دهید سطح آن به حد کافی داغ شود. دقت کنید که اگر حرارت به قدر کافی نباشد، خمیر می‌چسبد یا درست پخته نمی‌شود.
- چانه‌ها را یک به یک روی سطح آردپاشی‌شده با چوب مخصوص (اخلو) باز کنید. وقتی کاملا نازک شد، آن را روی ساج بگذارید.
- نان یوخا نازک است پس لازم است پس از گذاشتن یک طرف نان خیلی زود آن را برگردانید.
نکاتی درباره نان سنتی قزوین
- طرز تهیه نان یوخا کاملا سنتی است. پخت این نان با وسایل دیگر به خوبی پخت روی ساج نخواهد شد.
- این نان سنتی مردم قزوین ظاهری شبیه نان‌های لواش و تافتون دارد و گرد است. البته اندازه کوچک‌تر و قشنگ‌تری دارد.
- این نان قزوین شیرین است. افرادی که دیابت دارند بهتر است در مصرف آن احتیاط کنند.
سخن پایانی
یا طرز تهیه نان یوخا در منزل آشنا شدید. با تهیه ساج گازی می‌توانید هرنوع نان محلی و سالم را در خانه بپزید. همانند تنوعی که در غذا می‌دهیم خوب است که در نان‌های مصرفی نیز تنوعی ایجاد کنیم. خصوصا که این نان از مواد افزودنی مضر خالی است.
